Queirello(-primo)
Carex capillaris
Cyperaceae
Àutri noum : Moutouso, Sagneto.
Noms en français : Laîche à feuilles capillaires, Laîche capillaire.
Descripcioun :La queirello primo trachis en mato en auto mountagno dins li pelouso umido o bagnado e li coumbo à nèu. Fai partido dóu group qu'a uno espigueto masclo (eici blancasso) e quàuquis espigueto femèu (2 à 5). La planto èi laco, sènso péu, li long pecou dis espigueto pendoulon. Li fueio soun primo (1,5 à 2 mm) e rufo (mai pas la bratèio -fotò). Lis utriculo, de 2 à 3 mm, soun pourtado pèr d'escaumo membranouso e si bè soun proun courtet (0,3 à 0,8 mm). I'a tres estigmate.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20(40) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carex
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Pelouso umido
- Cresten venta
- Coumbo à nèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Artico-Aupenco
Ref. sc. : Carex capillaris L., 1753
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753